1 artı 1 3’tür kabulü üzerine bir matematik kurmanın mümkün olmadığını ispatlamamız, bunun olamayacağını göstermesi itibariyle değerlidir. Çünkü konu, tanrının 1+1 2 olmayan herhangi bir evren kurabilmesi değil, öyle olmayan tüm evrenleri kurabilmesidir, yani 1 artı 1 3 olan bir evreni de kurabilmesidir.

Eğer 1 artı 1 3 kabulü üzerinden bir matematik kurulamıyorsa, ya da sınırlı bir matematik kurulabiliyorsa, bu durum tanrının kudretini fikren sınırlar. Diyelim ki kurar gibi olduk. 1 + 1’in 1 milyon olduğu, 1 olduğu, yarım olduğu, eksi 5 olduğu kabuller üzerinden de fikren matematik modeli kurabilmem gerekir. Bunların olamayacağını, olursa da 1 art 1 2 gibi olamayacağını şu an sezgisel olarak söylüyorum, ama birine oturup çalışılabilir, bunu savunanlar otursun çalışsın.

Tanrı öyle bir evren kurar ki, 1 artı 1 3 olur ve o evrende matematik de olmaz denebilir. Hayır, ben tanrının 1 artı 1 3 olan ve tutarlı da bir matematik olan evren kurabilmesiyle ilgileniyorum, çünkü onu kuramıyorsa, kudreti bir yerden eksik demektir. Kurabileceği evrenler sınırsız değil demektir. Bu düşüncelerden hareketle fikren tanrı mutlak kudretli değil diyorum.

Fiziken de bu böyle değil. Diyelim ki tanrı her anımızı ayrı ayrı tasarlıyor, yani stop motion bir hayat yaşıyoruz. O zaman tanrı her karede hiçbir nedensellik olmadan (rüya gibi) atlamalar yapabilir. Yani isterse iki ayrı kişi bir araya geldiğinde 3. kişiyi ekler, sonra da ayrı yollara götürünce bir noktada o 3. kişiyi kaldırır (1+1 2 olan bir evrende, bize 1 artı 1 3’tür olan evreni simüle ediyor yani). Bu durumda sürekli kenarda köşede ek malzeme tutmak, her kareyi yaptığında 1 artı 1 2’ye göre daha fazla efor harcamak durumunda kalır. Ekstreme çekersem, 1 artı 1 1milyon olan bir evren yapmanın ona maliyeti o kadar fazladır ki, 1 artı 1 2’ye yaklaştıkça kurduğu evrenler daha üretken olduğundan, daha olası olanı var eder, yani 1 artı 1 2 olan evren, kendisini tanrıya dayatır.

Palomar’da yıldızlara verilen isimlerin rastgele olmamasının bahsi geçiyordu. Yıldızlar kendi varoluşları ile sonsuz isim kümesinden bazılarını bize eletirler. Yani herhangi bir isim herhangi bir yıldıza verilemez. Yıldız kendisine verilecek isimler kümesini, kendi varoluşu ile milyon ışıkyılı öteden daraltır (1.3.3. Yıldızları Seyretme, s. 43, sayfaya sığan son paragraf).

1 artı 1 2 de kendi kararlılığı, kendi doğallığı ile kendisini varoluşa (ve tanrıya) dayatır demek istiyorum.

1 artı 1 2, tanrıya içkindir diyebiliriz. O zaman “tanrı dilerse 1 artı 1’i 3 yapar” dedirtmemiş oluruz, çünkü bu (“haşa”) tanrının kendisiyle çelişmesi demek olur

Bu da tanrı olmak zorunda olanı kapsar, yani bir zorunluluklar toplamıdır demektir. Bir yaradan olan tanrıda bulunmasını beklediğimiz irade, bu zorunlulukların arkasından gelen bir sonuç olabilir, ancak bu tür öncül bir zorunluluk olamaz.

Bu durumda tanrı;

  1. ya iradesiz bir zorunluluklar toplamı, yani bir bazdır
  2. ya zorunlulukların arkasından gelen o ilk iradedir
  3. ya da ilk iradeyi de kapsayan zorunluluklar + ilk iradedir

Yalnız, kapsamasıyla ayrılması aynı şeye tekabül eder. Çünkü tanrı (3.) zorunl. ve ilk irade ise, tanrıyı tanrı yapan bu bütünün ilk irade kısmı olur, tıpkı insanı insan yapanın bilinç olması gibi.

Biz de memeliyiz ama bu insanlığımızı açıklamaz, insanlığımız (yani ayıran özelliğimiz) memeli olmamızdan değil, düşünmemizden vs’dendir. İnsan hem memeli hem düşünendir denebilir, ama insan türünün çıkması için önce memeli başka türlerin çıkması gerekmiştir. Hadi evrime inanmayın, önce dünyanın, taşın toprağın, olması gerekir, sonra insan olacak.

Zorunlulukların arkasından gelen ilk irade olana kadar tanrı olamayacağından

  1. ve 2. aynı manaya gelir. Yani aslında seçenekler 2 dir.

Tanrı;

  1. ya iradesiz bir zorunluluklar bütünüdür (a ≠ !a, 1+1=2 vb)
  2. ya da onların arkasından gelen ilk iradedir

Tanrı eğer yaradansa, yani iradesi varsa, o zaman zorunlulukları sonralaması icabeder ve her şeye kadir değildir. Tanrı zorunluluklarsa, tüm evren bu zorunluluklardan oluştuysa (yani emerge ettiyse) o zaman da iradesi olan bir yaradan değildir, yani yargılayamaz, sınayamaz.

Bir olasılık da, tanrının bütünün kendisi olmasıdır, sürekli genişleyen dev bir organizma. O zaman biz de tanrının parçası oluruz. O da incelenebilir.